موتور اتومبیل با سوزاندن سوخت (بنزین یا گازوییل) انرژی زیادی تولید می‌کند. بخشی از این انرژی (حدود یک‌سوم) صرف حرکت‌کردن خودرو می‌شود. دوسوم باقیمانده این انرژی تولیدشده به گرما تبدیل خواهد شد. نیمی از این گرما از طریق اگزوز خارج می‌شود، اما نیمی دیگر در محفظه موتور باقی می‌ماند. موتور خودرو باید به روشی خنک شود و این گرما را دفع کند. در غیر این صورت دمای موتور مدام افزایش می‌یابد تا جایی که اجزای فلزی داخل آن شروع به ذوب‌شدن می‌کنند و پس از مدتی کل موتور را تحت‌‌الشعاع قرار می‌دهند. برای جلوگیری از این مشکل به مایع خنک‌کننده نیاز است. مایع خنک‌کننده موتور مایعی بر پایه آب است که گرمای موتور را جذب می‌کند.
ضد یخ نوعی ماده افزودنی است که به کمک آن می‌توان نقطه انجماد مایعات پایه آبی را کاهش داد. در محیط‌های سرد، از مخلوط ضد یخ به منظور کاهش نقطه انجماد مایعات استفاده می‌کنند. ضد یخ معمول که در فروشگاه‌ها یافت می‌شود، علاوه بر کاهش نقطه انجماد، نقطه جوش مایعات را نیز افزایش می‌دهد. در نتیجه، اگر از این مایعات به عنوان خنک‌کننده استفاده شود، می‌توانند دمای بالاتری را جهت خنک‌کنندگی تحمل کنند. در ادامه بیشتر با این محصول و نحوه کار با آن آشنا می شویم.
ضد یخ چیست؟
ضد یخ در واقع مایع خنک کننده موتور می باشد که در فاز مایع به سر می برد و بر پایه آب است. ضد یخ، به منظور خنک کردن موتورهای گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی می توان گفت که ضد یخ خنک کننده ثانویه محسوب می شود. چرا که تمامی موتورها به دستگاه هایی همچون سیستم های خنک کننده، تهویه هوا و… مجهز است. در زمان های گذشته برای خنک کردن موتور و انتقال حرارت از آب استفاده می کردند که مشکلات زیادی به همراه داشت. به همین علت جامعه بشری به دنبال ماده ای با ویژگی خنک کنندگی بدون مشکلاتی که آب به همراه داشت، بود. از این رو ضد یخ با ویژگی های متعدد تولید شد. ضد یخ با نام لاتین antifreeze از جمله محصولات شیمیایی محسوب می شود که با کاهش دادن نقطه انجماد سیلات، از یخ زدگی آن ها در فصل زمستان جلوگیری می کند. همچنین از ضد یخ در فصل تابستان نیز استفاده می شود. در واقع ضد یخ می تواند نقطه جوش سیالات را افزایش دهد تا از جوش آوردن دستگاه ها و موتورها جلوگیری کند.
تفاوت ضد یخ با مایع خنک‌کننده
خیلی‌ها مایع خنک‌کننده را با ضد یخ اشتباه می‌گیرند و هر دو را یکی می‌دانند. درحالی‌که ضد یخ همان مایع خنک‌کننده نیست، بلکه یکی از دو جزء اصلی تشکیل‌دهنده آن است. در واقع مایع خنک‌کننده از مخلوط ضد یخ و آب مقطر تشکیل شده است. خود ضد یخ ترکیبی از آب مقطر و نوعی الکل است. معمولا رایج‌ترین آنها اتیلن گلیکول است، زیرا هم ارزان‌تر است و هم به هر نسبتی با آب مخلوط می‌شود. بااین‌حال به‌تازگی ماده جدیدتری به نام پروپیلن گلیکول به بازار عرضه شده است که گران‌تر است ولی خطر کمتری دارد.
فواید ضد یخ برای خودرو
- جلوگیری از یخ زدگی
همان طور که از نام این محصول شیمیایی پیداست، ضد یخ مهمترین وظیفه خود را با جلوگیری از یخ زدگی ایفا می کند. اگر به قطعات موتور خودرو خود دقت کنید، خواهید دید که اکثر قطعات از جنس فلز هستند. حال اگر آبی که در موتور خودرو جریان دارد، به علت افزایش دما در فصول سرد سال، یخ بزند، می تواند مشکلات جدی و حاد در موتور خودرو ایجاد کند. در واقع می تواند منجر به ترک برداشتن قطعات درون خودرو شود. با افزودن مقادیری از ضد یخ، می توان نقطه انجماد آب را کاهش داد.
- جلوگیری از جوش آوردن
بسیاری از افراد گمان می کنند که ضد یخ، تنها در فصول سرد سال مورد استفاده قرار می گیرد. اما این باور کاملاً غلط می باشد. در واقع ضد یخ، ضد جوش نیز محسوب می شود و در فصول گرم نیز می بایست در موتور خودرو حضور داشته باشد. در فصل تابستان گاهی دمای هوا می تواند تا بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد نیز بالا رود. در این صورت لازم است ماده ای دمای موتور را کاهش دهد. ضد یخ می تواند با افزایش نقطه جوش، از جوش آوردن خودرو، جلوگیری کند.
- رسوب زدایی
در قطعات مختلف خودرو که آب در آن جریان دارد، ممکن است رسوباتی وجود داشته باشد. این رسوبات ممکن است در فعالیت اجزا ماشین تخلخل ایجاد کند. ضد یخ می تواند نقش یک رسوب زدا را نیز ایفا کند.
- حفاظت از قطعات فلزی
یکی از وظایفی که ضد یخ ها در موتور خودرو دارند، محافظت از قطعات فلزی در برابر خوردگی و ایجاد اکسید آهن و.. می باشد که بسیاری از افراد از وجود این ویژگی مهم مطلع نیستند.
کاربرد ضد یخ
مواد شیمیایی موجود در ضد یخ مزایای زیادی برای سیستم خنک‌کننده موتور خودرو دارند. یکی از این مزایا که مهمترین کاربرد ضد یخ است، این است که اجازه نمی‌دهد مایع خنک‌کننده درون محفظه موتور در هوای زمستانی یخ بزند. اگر می‌خواهید بدانید که ضد یخ در چه دمایی یخ می‌زند، این‌طور فکر کنید که آب در صفر سانتی‌گراد یا در ۳۲ درجه فارنهایت منجمد می‌شود. بنابراین مخلوطی از ۵۰٪ آب و ۵۰٪ ضد یخ در حدود ۳۷- سانتی‌گراد یا ۳۵- درجه فارنهایت یخ می‌زند. کاربرد دیگر ضد یخ این است که نقطه جوش آب را بالا می‌برد. همان‌طور که می‌دانید آب در ۱۰۰ سانتی‌گراد یا ۲۱۲ درجه فارنهایت به جوش می‌آید. هر چه این درجه بالاتر باشد، به‌نفع موتور خواهد بود، چرا که آب جوش به موتور آسیب می‌رساند. مخلوط ۵۰/۵۰ ضد یخ و آب، باعث می‌شود نقطه جوش آب به جایی بین ۲۴۰ و ۲۷۰ سانتی‌گراد (۴۶۴ و ۵۱۸ درجه فارنهایت) برسد. البته تعیین دقیق نقطه جوش به فشار مخلوط آب و ضد یخ در محفظه موتور هم بستگی دارد.
اشتراک
گزارش
نظرات من